Από την ομάδα της ΕΔΕΑΥ του σχολείου μας και συγκεκριμένα από την κοινωνική λειτουργό κ. Οικονομίδου Ευφημία και την ψυχολόγο κ. Σιδηράτου Ειρήνη παίρνουμε συμβουλές έτσι ώστε να βγούμε νικητές από αυτή τη μάχη.
Μένουμε όλοι μαζί σπίτι …ενωμένοι και αισιόδοξοι!!!
Αγαπητοί γονείς,
η πανδημία του Κορονοϊού διαμορφώνει συνθήκες κρίσιμες και απαιτεί την αλλαγή της καθημερινότητάς μας και την εφαρμογή αυστηρών μέτρων προστασίας. Για τα παιδιά και τους εφήβους κύριος στόχος των φροντιστών πρέπει να είναι η προστασία της ψυχοσυναισθηματικής τους υγείας.
Ας μη ξεχνάμε ότι αυτό που θα μείνει στον εύπλαστο παιδικό εγκέφαλο μετά το τέλος αυτής της κατάστασης είναι το κλίμα μέσα στο σπίτι, το πώς αντιμετώπισε μαζί, όλη η οικογένεια, ακόμα και αυτή την δύσκολη συνθήκη. Στόχος λοιπόν ως προς τα παιδιά είναι να δημιουργήσουμε αισθήματα ανθεκτικότητας και όχι πανικού.
Παράλληλα, καλό είναι να θυμόμαστε ότι τα παιδιά «ανθίζουν» όταν έχουν πρόγραμμα και ρουτίνα. Αυτή τη στιγμή όμως η ρουτίνα όλων μας έχει ανατραπεί. Οι γονείς καλούνται λοιπόν να δημιουργήσουν μία αίσθηση προγράμματος και προβλεψιμότητας στην καθημερινότητα των παιδιών, καθώς αυτή προσφέρει ασφάλεια, ιδιαίτερα σε περιόδους κρίσεων. Ένα καθημερινό σχετικά σταθερό πρόγραμμα φαγητού, παιχνιδιού, διαβάσματος και ύπνου μπορεί να διευκολύνει την οικογενειακή λειτουργικότητα.
Κάποιες πρακτικές συμβουλές για τη διαχείριση της κατάστασης:
- Ξεκινάμε χωρίς δισταγμό τη συζήτηση και εξηγούμε με ψυχραιμία και ήρεμο τόνο, χωρίς υπερβολές, τις πραγματικές διαστάσεις της κατάστασης. Ενθαρρύνουμε τα παιδιά να μας πουν τι γνωρίζουν για το θέμα, με σκοπό να διορθώσουμε πιθανές διαστρεβλωμένες πεποιθήσεις. Δεν ελαχιστοποιούμε τη σοβαρότητα της συνθήκης ούτε όμως τα τρομάζουμε.
- Μιλάμε ανάλογα με την ηλικία και την ωριμότητα των παιδιών. Για παράδειγμα στα παιδιά προσχολικής και πρώτης σχολικής ηλικίας παρέχουμε απλές πληροφορίες ενώ απαντούμε κυρίως στις ερωτήσεις που θέτουν τα ίδια. Στα παιδιά σχολικής ηλικίας απαντούμε με σαφήνεια στις ερωτήσεις τους, όσο φορές και αν τις θέσουν και βοηθούμε να ξεχωρίσουν την πραγματικότητα από τους φόβους ή τις τρομακτικές φαντασιώσεις, που συνήθως φτιάχνουν τα παιδιά σε ανάλογες καταστάσεις.
- Βοηθούμε τα παιδιά να διαχειριστούν το άγχος τους. Tο κάθε παιδί αντιδρά με διαφορετικό τρόπο στο στρες και οι γονείς θα πρέπει να είναι υποψιασμένοι για να το εντοπίσουν (π.χ. κάποια παιδιά μπορεί να προσκολληθούν περισσότερο στους γονείς, να επανεμφανίσουν ζητήματα ενούρησης ενώ άλλα να εκφράζουν θυμό, έντονη ανησυχία ή τάσεις απόσυρσης). Θα πρέπει οι γονείς να αντιδράσουν υποστηρικτικά, να ακούν τις ανησυχίες τους, να τα καθησυχάζουν και να παρέχουν περισσότερη προσοχή .
- Ακούμε με κατανόηση τα συναισθήματά τους και τα παροτρύνουμε να εκφράσουν ελεύθερα τους φόβους και τις αγωνίες τους, αποφεύγοντας να υποτιμήσουμε την έντασή τους. Ακούστε τα, μιλήστε τους ευγενικά κάντε δραστηριότητες για συναισθηματική αποφόρτιση και διαβεβαιώστε τα ότι είναι ασφαλή εκείνα και εσείς, τηρώντας τις οδηγίες που έχετε λάβει.
- Αν αλλάξει η συμπεριφορά τους και δείχνουν στεναχωρημένα ή προβληματισμένα μπορούμε να τα παροτρύνουμε να μας μιλήσουν λέγοντας: «Έχω παρατηρήσει ότι δείχνεις θλιμμένος/η εδώ και μερικές μέρες, θα ήθελες να μου πεις τι σκέφτεσαι»;
- Τα παιδιά θα πρέπει έχουν ενεργό ρόλο στην διαχείριση της κατάστασης και την εφαρμογή των κανόνων υγιεινής. Αυτό τους παρέχει αίσθηση ελέγχου και συνεισφοράς στην νέα οικογενειακή συνθήκη ενώ ταυτόχρονα αισθάνονται περήφανα ως «βοηθοί» των γονιών.
- Συστήνεται τα μικρότερα παιδιά να μην εκτίθενται διαρκώς στις ειδήσεις, που περιέχουν νέα για τον Κορονοϊό καθώς δεν μπορούν πλήρως να τις επεξεργαστούν νοητικά και συναισθηματικά, γεγονός που μπορεί να τους προκαλέσει σύγχυση γύρω από θέματα υγείας (αρρώστια, γιατρούς, νοσηλεία, νοσοκομείο, θάνατο κ.ά)
- Εξηγούμε ότι ακόμα και αν τα ίδια ή κάποιος άλλος (οικογένεια/φίλος) αρρωστήσει αυτό δε σημαίνει ότι δεν μπορούν να γίνουν καλά.
- Τέλος, περιορίζουμε κατά το δυνατόν το χρόνο ενασχόλησης των παιδιών με το Διαδίκτυο. Στόχος είναι αυτό το διάστημα να αποτελέσει μια ευκαιρία να βρεθεί όλη η οικογένεια μαζί. Πολλές ιδέες κυκλοφορούν στο διαδίκτυο για να βοηθήσουν τους γονείς να διαχειριστούν τον πολύ ελεύθερο χρόνο των παιδιών τους (https://www.kastaniotis.com/book/978-960-03-1733-6 ).
Πρέπει να πιστέψουμε και να μεταφέρουμε στα παιδιά την αντίληψη ότι το να μείνουμε λίγο σπίτι δε σημαίνει πως δε περνάμε καλά! Υπάρχουν τόσα πράγματα που θα μπορούσαμε να κάνουμε που ειλικρινά δεν θα μας φτάσουν πολλοί μήνες καραντίνας για να τα εξαντλήσουμε!!
Μπορείτε να προτείνετε στα παιδιά να δοκιμάσουν τα εξής (ιδέες από το Διαδίκτυο):
- Να φτιάξουν μια χρονοκάψουλα: Να τη γεμίσουν με ζωγραφιές, ιστορίες, φωτογραφίες και να την ανοίξουν σε ένα χρόνο από σήμερα.
- Να πειραματιστούν με συνταγές
- Να οργανώσουν ένα οικογενειακό pyjama party.
- Να φτιάξουν το δικό τους slime!
- Να φτιάξετε ποπ κορν και να δείτε μια οικογενειακή ταινία!
- Να δημιουργήσουν το δικό τους μυστικό αλφάβητο και να γράψουν γράμματα στους φίλους τους.
- Να παίξουν και να ανακαλύψουν πώς μπορεί να περιηγείσαι με ασφάλεια στο διαδίκτυο!
- Να φτιάξουν ένα επιτραπέζιο με τις δικές τους επιθυμίες και να το παρουσιάσουν στην οικογένεια. Έπειτα να διασκεδάσετε όλοι μαζί!
- Να εξερευνήσουν το σπίτι για σπάνια και αξιαγάπητα πράγματα π.χ. παλιά βιβλία, φωτογραφίες, κεντήματα της γιαγιάς, συλλογές, φυλαγμένα ενθύμια της παιδικής τους ζωής (παιχνίδια, ρουχαλάκια, τετράδια κ.α.) και να ανακαλύψουν την ιστορία τους.
- Να διαβάσουν το παραμύθιτου Κοροναϊού
- Να παίξουν στο οικοσκόπιοτης WWF, μαθαίνοντας για τον πλανήτη μας και τα ζώα υπό εξαφάνιση.
- Να γυμναστείτε όλοι μαζί στο σπίτι με αυτοσχέδια όργανα γυμναστικής.
και τέλος προτείνετε στα παιδιά
- να στείλουν τη ζωγραφιά τους με θέμα «Πώς έχασε την κορώνα του ο βασιλιάς Κορονοϊός» μαζί με τα στοιχεία τους στο mail menoumespiti@sep.org.gr στο site http://www.sep.org.gr/el/normal/home και να κερδίσουν στον διαγωνισμό ζωγραφικής!
Τέλος, σημαντικό είναι να φροντίσετε και την δική σας ψυχοσυναισθηματική υγεία. Εστιάστε λίγο στον εαυτό σας, στις δικές σας ανάγκες και του συντρόφου σας και φροντίστε την προσωπική σας ισορροπία. Σε αυτό θα βοηθούσε το οικογενειακό πρόγραμμα που προαναφέρθηκε, που θα σας δώσει την δυνατότητα να ασχοληθείτε κάποιες ώρες της ημέρας και με τις προσωπικές σας ανάγκες. Άλλωστε, μόνο αν φροντίσετε και τον εαυτό σας θα μπορέσετε να προσφέρετε και στα παιδιά σας.
Σε περίπτωση ανάγκης καλό είναι να γνωρίζετε ότι η τηλεφωνική γραμμή βοήθειας, συμβουλευτικής και ψυχολογικής υποστήριξης για τον Κορονοϊό που ξεκίνησε να λειτουργεί πρόσφατα, καθώς και οι ανοιχτές Γραμμές Βοήθειας για Παιδιά και Ενήλικες είναι πανελλαδικής εμβέλειας και στόχο έχουν την ψυχολογική υποστήριξη των πολιτών αυτό το κρίσιμο χρονικό διάστημα.
- Δείτε επίσης το Ενημερωτικό υλικό από το ΕΚΠΑ – “Συζητώντας και στηρίζοντας τα παιδιά και τους εφήβους για τον Covid 19” http://www.centerschoolpsych.psych.uoa.gr/images/pdf/menoumespitisyndedemenoi–psichologiki-stirixi-gia-oikogeneies.pdf
Ενδεικτικές πηγές
https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019
http://www.centerschoolpsych.psych.uoa.gr/